350ਵੀਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ: ਪੂਰੇ ਨਵੰਬਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ, ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਕਰੋੜਾਂ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ 350ਵੇਂ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਲ ਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਪੂਰਾ ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ ਨੇ ਧਰਮ, ਇੰਸਾਨੀਅਤ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸੀਸ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2025 ਨੂੰ “ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਮਰਨ ਮਾਹ” ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 1 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ। ਹਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰ-ਸ਼ਾਮ ਕੀਰਤਨ, ਅਰਦਾਸ ਅਤੇ ਕਥਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ 12 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ – ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪਟਿਆਲਾ, ਜਲੰਧਰ, ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ “ਸ਼ਹੀਦੀ ਕੀਰਤਨ ਦਰਬਾਰ” ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਬਾਹਰੋਂ ਵੀ ਸੰਗਤਾਂ ਪਹੁੰਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰੂਟਾਂ ਤੇ ਨਗਰ-ਕੀਰਤਨ ਕੱਢੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਲਈ ਪੂਰੇ ਮਹੀਨੇ ਵਾਧੂ ਪੁਲਿਸ, ਹੋਮਗਾਰਡ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਟੀਮ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸਿਰਫ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਾ ਰਹੇ, ਬਲਕਿ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੇਵਾ ਕੈਂਪ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਰੋਜ਼ ਲੰਗਰ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ 220 ਮੈਡੀਕਲ ਕੈਂਪ ਲਗਾਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 1.4 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁਫਤ ਚੈਕਅੱਪ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਵੀ ਸੂਬੇ ਭਰ ਵਿੱਚ “ਮੋਰਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਡਰਾਈਵ” ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। 20 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਲੇਖ, ਕਵਿਤਾ, ਪੋਸਟਰ, ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਿਰਫ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੰਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ “ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਸੀਰੀਜ਼” ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਲੱਖਾਂ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਘਰ-ਘਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ।
ਅੱਜ 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤਾਂ ਪਹੁੰਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੇ ਰਾਤ ਭਰ ਸਫਾਈ, ਰੋਸ਼ਨੀ, ਪਾਣੀ, ਪਾਰਕਿੰਗ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ। ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ-ਦਰ-ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਧਰਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹਰ ਬੱਚਾ ਸਮਝੇ ਕਿ ਧਰਮ ਦਾ ਮਤਲਬ ਨਫਰਤ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਭਾਈਚਾਰਾ, ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਇੰਸਾਨੀਅਤ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ “ਮਾਨਵਤਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ” ਤੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਚਰਚਾਵਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਿਰਫ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਮਨਾਉਂਦਾ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ, ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੱਕ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ, ਹਰ ਕੋਈ ਇਹੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹੇਗਾ।
350 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ, ਤਿਆਗ ਅਤੇ ਇੰਸਾਨੀਅਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਨਤਾ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹੈ,
“ਜਿੱਥੇ ਇੰਸਾਨੀਅਤ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਉੱਥੇ ਖੜੇ ਹੋਣਾ ਹੀ ਅਸਲੀ ਧਰਮ ਹੈ।“
